Zakochaj się w Archiwum na ferie

Pod takim hasłem upłynęły ferie zimowe w Archiwum Państwowym w Kaliszu.

W tym okresie młodzież mogła odwiedzić naszą placówkę, zobaczyć dwie wystawy poświęcone powstaniu styczniowemu, wysłuchać pogadanki na temat działalności Archiwum i zgromadzonych w nim archiwaliów, obejrzeć unikatowe zbiory, zwiedzić magazyny oraz pracownię konserwatorską. Jak co roku młodzież chętnie skorzystała z zaproszenia i tłumnie zagościła do naszej instytucji.

Dzieci ze szkół podstawowych realizowały w tym czasie projekt pt. Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan, który polegał na odszukaniu informacji na temat zasłużonych dla regionu osób i stworzenie ich biogramu. Kaliskie Archiwum odwiedziły dzieci z klas IV-VI ze: Szkoły Podstawowej nr 17 z Kalisza, Szkoły Podstawowej w Stawiszynie, Szkoły Podstawowej w Kosmowie, Szkoły Podstawowej w Choczu, Szkoły Podstawowej w Rychtalu, Zespołu Szkół w Jankowie Pierwszym. Każda ze szkół mogła dowiedzieć się jakie zadania realizuje Archiwum, zapoznać się z organizacją i obowiązującymi procedurami oraz zobaczyć jakie dokumenty się tutaj przechowuje. Zaprezentowano najciekawsze materiały archiwalne dotyczące każdej z miejscowości, a także dotyczące szkolnictwa, mapy i księgi meldunkowe, które były istotną pomocą do tworzonych przez dzieci biogramów. Frajdą dla młodzieży było zapoznanie się z księgami metrykalnymi i meldunkowymi, w których można było wyszukać informacje nie tylko do projektu realizowanego przez szkołę ale o swojej rodzinie do drzewa genealogicznego. Również wielkim zainteresowaniem cieszyły się archiwalia z zespołu akt Gimnazjum Żeńskiego w Kaliszu, a zwłaszcza arkusze ocen poszczególnych uczennic oraz tygodniowe plany zajęć.

Młodzież zapoznała się z wystawami, które miały za zadanie upamiętnić 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Pierwsza z nich pt. Mors sola victris, gloria victis, przybyła do Kalisza z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Pokazane na 36 planszach kopie dokumentów zaciekawiły wszystkich, ponieważ obrazowały nie tylko heroiczne czyny, politykę, ale przede wszystkim sylwetki osób, którymi kierował patriotyzm, relacje powstańcze, udział społeczeństwa w powstaniu. Wystawa w jasny sposób zobrazowała trudną tematykę powstańczą, ponieważ była podzielona na kilka części tematycznych. Największe emocje wzbudzały mapy i źródła ikonograficzne, m.in. zdjęcia żałobnej biżuterii noszonej w dobie tamtych wydarzeń. Ciekawostką była także cześć dotycząca działalności cudzoziemców na rzecz powstania m. in. oddziałów Francesco Nullo. Druga ekspozycja została przygotowana w holu APK z materiałów archiwalnych naszego zasobu i objęła lata 1861 - 2013. W większości są to materiały pochodzące z byłego zaboru rosyjskiego. Z zespołu Naczelnik Powiatu Kaliskiego zaprezentowano m. in. pismo oszczędzające włościan w poborze do wojska ze względu na niedawne oczynszowanie oraz dokument o amnestii dla powstańców, którzy w określonym terminie złożą broń. Część archiwaliów pochodzi także z zespołu Kaliski Zarząd Powiatowy - są to akta dotyczące konkretnych osób biorących udział w powstaniu. Największym zainteresowaniem cieszyły się karty meldunkowe rodzinne weteranów, akty zgonu weteranów powstania, przykłady artykułów prasowych na temat powstańców i reprodukcje pocztówek z sylwetkami powstańców.

Zajęcia w oparciu o archiwalia przygotowała i przeprowadziła Małgorzata Świdlikiewicz oraz Edyta Pietrzak z Oddziału II Opracowania i Udostępniania Materiałów Archiwalnych.

Dopełnieniem całej wizyty były odwiedziny w pracowni naukowej, konserwatorskiej i wycieczka po magazynach. Uczniowie wysłuchali pogadanki Anety Burchard - dokumentalisty z Oddziału I Gromadzenia i Ewidencji Materiałów Archiwalnych, która omówiła na czym polegają zabiegi profilaktyczne oraz konserwacja właściwa. Przedstawiła metody zabezpieczania dokumentacji bibułką japońską, klejem metylocelulozowym oraz uzupełniania ubytków masą papierową. Żywe zdziwienie spowodował fakt, że przezroczysta taśma klejąca czy spinacze biurowe i zszywki, tak często używane przez uczniów powodują duże zniszczenia przechowywanej dokumentacji. Dla porównania przedstawiono księgi przed i po konserwacji. Po magazynach archiwalnych młodzież oprowadzał Grzegorz Waliś - kierownik Oddziału I, który przedstawił w jakich warunkach składuje się archiwalia oraz wytłumaczył w jaki sposób najszybciej je zlokalizować w magazynie. Na koniec spotkania goście wpisali się do kroniki, wykonano pamiątkowe fotografie.

Łącznie odwiedziło nas aż 133 uczniów ze szkół podstawowych z regionu kaliskiego wraz z 12 opiekunami. Ferie zimowe zachęciły do wizyty nie tylko dzieci ze szkół, ale i osoby, które zaciekawione tym, co dzieje się w Archiwum przybyły do naszej instytucji. Mamy nadzieję, że czas tu spędzony był ciekawą, alternatywną lekcją historii i będzie zachętą do spotkań w niedalekiej przyszłości.

Szkoła Podstawowa nr 17 w Kaliszu
Szkoła Podstawowa w Choczu
Szkoła Podstawowa w Kosmowie
Szkoła Podstawowa w Rychtalu
Szkoła Podstawowa w Stawiszynie
Zespół Szkól w Jankowie I