Ocalone od zapomnienia

Od wielu już lat Archiwum Państwowe w Kaliszu aktywnie zabiega o pozyskiwanie nowych, ciekawych archiwaliów od osób prywatnych. Ubiegły rok nie był wyjątkiem. 10 darczyńców przekazało łącznie 288 jednostek inwentarzowych (0,60 metra bieżącego), co stanowiło 10% wszystkich nabytków kaliskiego Archiwum w 2017 r.

Najwięcej, bo ponad 1/3 darów przekazał Stanisława Perliński z Kalisza. Pan Stanisław praktycznie co roku ofiarowuje Archiwum swoje autorskie fotografie. W ubiegłym roku gros z nich stanowiły zdjęcia sytuacyjne dotyczące dzieci z lat 60-70. XX w., a które były wykorzystane na wystawie i katalogu "Dziecko w archiwaliach" w 2015 r. Kaliski fotograf-amator robi zdjęcia cały czas, dzięki temu Archiwum otrzymuje także i fotografie współczesne, takie jak wizytę prezydenta RP Bronisława Komorowskiego w 2014 r., spotkanie z kandydatką na prezydenta RP Magdaleną Ogórek podczas festynu w Parku Przyjaźni 3 maja 2015 r., czy rozbiórkę tzw. betonki na Rynku Głównym w Kaliszu w lutym 2016 r. Uzupełnieniem zdjęć są katalogi wystaw, w których S. Perliński brał udział oraz egzemplarze czasopism, które publikowały jego fotografie. Dodatkowo Archiwum wzbogaciło się o gazetki solidarnościowe i wydawnictwa bezdebitowe z lat 80 XX w., jak również przedwojenne druki ulotne, m.in. cegiełkę na budowę przystani wioślarskiej Policyjnego Klubu Sportowego w Kaliszu w latach 30 XX w.

Zdjęcia Kalisza z lat 60. XX w., choć nie swojego autorstwa, przekazała Elżbieta Stadtmüller z Kalisza. Swoją spuściznę uzupełnił również Jerzy Dembny z Kalisza, który przekazał kolejne materiały dotyczące ojca - powstańca wielkopolskiego Ignacego Dembnego oraz legitymacje służbowe i odznaczeniowe swoje i żony Janiny Dembnej dotyczące ich pracy zawodowej (nauczycielskiej) i społecznej. Łącznie było to blisko 80 jednostek z lat 1949-2012.

Dużą część darów stanowią zawsze materiały solidarnościowe. Podobnie było i tym razem. Jeden z działaczy związkowych lat 80. XX w. - Witold Sitarz z Kalisza - przekazał ponad 60 jednostek druków ulotnych: afiszy, plakatów i gazetek związkowych z terenu całego kraju z lat 1980-1981, a także czasopisma studenckie z 1981 r. oraz wydawnictwa bezdebitowe (broszury i książki) z lat 1979-1985. Część darów to typowe dokumenty rodzinne. Wanda Staszak przekazała kilkanaście fotografii rodzinnych z lat 1931-1983, podobnie jak Lech Jabłoński z Łomianek, z tym że jego zdjęcia pochodzą od lata 20. po 60. XX w. Zenon Sulwiński ofiarował legitymacje, odznaki i dyplomy Przodownika Pracy Socjalistycznej z lat 1965-1987, a Juliusz Brawata książkę pamiątkową z wczasów, które zorganizował dla swoich pracowników Zarząd Miejski w Kaliszu w Szklarskiej Porębie latem 1946 r., uzupełnioną własnymi wspomnieniami. Z kolei Wanda Krajewska-Hofman z Warszawy przesłała dokumentację nauczycielki Marii z Majerów Hofman: świadectwo ukończenia żeńskiej szkoły miejskiej w Piotrkowie w 1913 r., zaświadczenia zwolnienia z pierwszego egzaminu pedagogicznego z 1922 r. oraz ukończenia kursów instruktorskich dla pracowników oświatowych w Kaliszu w 1922 r., korespondencję z Inspektorem Szkolnym w Kaliszu związaną z pracą w szkołach powszechnych w Błaszkach, Opatówku, Chełmcach i im. E. Repphana w Kaliszu (1913-1932).

Zbiory kartograficzne Archiwum wzbogaciły się o mapę dróg bitych i kolejowych Niemiec sprzed 1914 r., przekazaną przez Mateusza Przyjaznego z Opatówka. Na koniec należy jeszcze wspomnieć o fotografii kilku legionistów uwięzionych w obozie w Szczypiornie w 1917 r., przesłaną przez Wiesława Staniszewskiego z Łodzi szczęśliwie w momencie, kiedy Archiwum przygotowywało publikację o tym wydarzeniu.

Grupa żołnierzy 2 komp. 1 pp w obozie w Szczypiornie w październiku 1917 r. (dar Wiesława Staniszewskiego z Łodzi)
Książka pamiątkowa Domu Wczasowego "Kaliszanka" w Szklarskiej Porębie z 1946 r. (dar Juliusza Brawaty z Kalisza)
Cegiełka na budowę kościoła w dzielnicy Majków w Kaliszu z ok. 1983 r. (dar Jerzego Dembnego z Kalisza)
Genowefa Cicha (1925-2011) z domu Guzowska, 1 voto Jędrzejak, kierowniczka delikatesów kaliskich ze swoimi współpracownicami (dar Lecha Jabłońskiego z Łomianek)
Mężczyzna ważący ludzi na wadze lekarskiej na placu Kilińskiego w Kaliszu (dar Stanisława Perlińskiego)
Widok na ul. Wał Staromiejski, widoczny (nieistniejący) Złoty Róg, budynek Banku Handlowego (ob. Bank Pekao SA) i Most Bankowy z lat 60. XX w. (dar Elżbiety Stadtmüller z Kalisza)
Straż Pożarna w Kaliskiej Manufakturze Pluszu i Aksamitu E. Gaede SA z 1931 (dar Wandy Staszak z Kalisza)
Plakat Solidarności wydany z okazji Święta Pracy (dar Witolda Sitarza z Kalisza)