Lekcje archiwalne w oparciu o dokumenty Ziemi Kaliskiej doby Sejmu Wielkiego

W dniach 20-21 czerwca 2016 r. w Archiwum Państwowym w Kaliszu odbył się cykl lekcji archiwalnych przeprowadzonych w oparciu o wystawę pt. "Ziemia Kaliska w dokumentach doby Sejmu Wielkiego". Ekspozycja została przygotowana w oparciu o wypożyczone akta z zasobu Archiwum Państwowego w Poznaniu z okazji 225. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Gościła w Kaliszu do końca czerwca br. Była to więc jedyna możliwość obejrzenia ksiąg na własne oczy w grodzie nad Prosną.

Prezentowane dokumenty dotyczą bezpośrednio i pośrednio Konstytucji 3 Maja. Zajęcia były prowadzone przez archiwistę Oddziału II Opracowania i Udostępniania Materiałów Archiwalnych Annę Bestian-Zając. Prowadząca tytułem wstępu omówiła sytuację międzynarodową Polski w latach Sejmu Wielkiego. Dalej, bazując na informacjach uzyskanych z Archiwum Dawnego Akt Dawnych w Warszawie, opowiedziała o ocalałych oryginalnych egzemplarzach Konstytucji 3 Maja przechowywanych w AGAD. W trakcie lekcji uczniowie mogli zobaczyć takie perełki jak m. in. uniwersał informujący o pracach Sejmu Wielkiego i uchwaleniu Konstytucji 3 Maja pochodzący z ksiąg sądu i urzędu grodzkiego w Kaliszu; protokół sądu apelacyjnego dla miast wydziału kaliskiego, zawierający wpisy instancji, składanych przez strony występujące do sądu przeciwko stronom oskarżanym z 1792 r.; akta Komisji Dobrego Porządku w Kaliszu zawierające wpisy kontraktów władz miejskich z rzemieślnikami i innymi fachowcami z lat 1783-1794; korespondencję Komisji porządkowej cywilno-wojskowej województwa kaliskiego z lat 1790-1792.

W drugiej części zajęć uczniowie mieli możliwość wysłuchania prelekcji dokumentalisty ds. zabezpieczenia materiałów archiwalnych Anety Burchard na temat profilaktyki i konserwacji starych dokumentów. Prowadząca omówiła 3 rodzaje materiałów pisarskich: papier czerpany, drzewny i pergamin. Przedstawiła wady i zalety dla różnych rodzajów atramentów, w tym sadzowego i żaluzowo-galusowego. Uczniowie dowiedzieli się do czego w archiwum służy bibułka japońska; klej metylocelulozowy; klajster; filmoplast R. Prowadząca wyjaśniła dlaczego należy szczególnie dbać o skórzane oprawy ksiąg i co jakiś czas je natłuszczać. Jedna z grup miała możliwość dodatkowego zwiedzenia pracowni konserwatorskiej APK. Tam zobaczyli jak wygląda laminowanie bibułką japońską; dublowanie dokumentów z użyciem tejże bibułki i kleju metylocelulozowego; jak uzupełnia się ubytki metodą ręczną i maszynowo.

W zajęciach w sumie wzięło udział 5 grup. Byli to uczniowie: Gimnazjum Nr 1 w Kaliszu z Panem Pawłem Walisiem; I Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu z Panią Kamilą Majewską; Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich z Panią Kamilą Krawiec; Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu z Panem Jerzym Nowakiem i II Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu z Panią Violettą Słupianek.