Promocja albumu i wystawy

W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Archiwów, 9 czerwca 2022 r., w siedzibie Archiwum Państwowego w Kaliszu odbyła się promocja wydawnictwa i wystawy pt. "Spuścizny w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu". W spotkaniu udział wzięli m. in. przewodniczący Zarządu Regionu NZSS "Solidarność" Bernard Niemiec; Prezes Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów Mariusz Kurzajczyk; darczyńcy: Anna Jabłkowska-Klimas, Marcin Białożyt, Elżbieta Łuczak; tłumacz języka angielskiego, od lat współpracujący z APK Agnieszka Ewiak; członkowie KTPA: właściciel firmy drukarskiej "Edytor" Sławomir Woźniak i Dariusz Trenkler; Krystyna Velkova, która kilkukrotnie promowała w Archiwum swoje książki, pracownicy APK.

Spotkanie otworzyła dr Grażyna Schlender wyjaśniając, iż Międzynarodowy Dzień Archiwów przypada właśnie 9 czerwca, a tegoroczne kaliskie obchody mają charakter dwudniowy (8-9 czerwca). 8 czerwca promowano wystawę on-line o Janie Zemełce, z udziałem historyka Jerzego Łojko. Teraz przyszedł czas na promocję albumu o spuściznach. Wydawnictwo zostało przygotowane przez kierownika Oddziału I Gromadzenia i Ewidencji Materiałów Archiwalnych Grzegorza Walisia (tekst) i zastępcę kierownika Oddziału II Opracowania i Udostępniania Materiałów Archiwalnych Esterę Wałęsę (wybór ilustracji i opisy). Skany do albumu sporządził Tomasz Dalinkiewicz, streszczenie w języku angielskim Agnieszka Ewiak, a za korektę odpowiada dr Anna Bestian-Zając. Najstarsze dokumenty w książce pochodzą z 1818 i 1819 r. - wchodzą one w skład spuścizny Tomasza Kartorberego Tymowskiego. Do jednych z młodszych należą zdjęcia autorstwa Stanisława Perlińskiego - pierwsze, przedstawiające wejście do kaliskiej siedziby "Solidarności" przy ul. Staszica w 1981 r. i drugie, dokumentujące antyrządową manifestację w Kaliszu, zorganizowaną 1 maja 1983 r. przez podziemną "Solidarność". Ogólnie album składa się z 202 ilustracji. Pierwsza spuścizna została przekazana do zasobu APK w 1994 r. (zbiory Cezarego Domańskiego). Ostatnia, w maju 2022 r. (spuścizna rodzin Stadtmüllerów i Jóźwiaków). Choć spuścizny stanowią tylko 3 % zasobu kaliskiego Archiwum, są materiałem najczęściej wykorzystywanym w przedsięwzięciach popularyzatorskich i udostępnianym w czytelni klientom.

Grzegorz Waliś opowiedział o procesie zbierania informacji o twórcach spuścizn. W niektórych przypadkach ciężko było dotrzeć do danych biograficznych - nie zawsze są one zawarte bezpośrednio w dokumentach archiwalnych. Czasami trzeba szukać ich w innych instytucjach lub wydawnictwach. Dlatego kaliskie Archiwum zabiega obecnie o przekazywanie akt osobowych. One z mocy prawa nigdy nie trafią do zasobu wieczystego. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób, które nie były powszechnie znane w środowisku lokalnym, a prowadziły działalność kolekcjonerską.

Estera Wałęsa przyznała, że wybór zdjęć nie był łatwy, bo 34 spuścizny składają się z niemal 10 000 j.a. Intencją autorów było ukazanie ducha danej spuścizny w przysłowiowej pigułce. Czasami materiały archiwalne przypominają o osobach, które już odeszły, jak chociażby Jerzy Dembny. Misją Archiwów Państwowych jest uratowanie od zapomnienia ich wspomnień i przeżyć, także w sytuacji, gdy najbliższa rodzina nie jest zainteresowana przechowywaniem rodzinnych pamiątek.

Następnie Grzegorz Waliś oprowadził gości po wystawie towarzyszącej albumowi, prezentującej najciekawsze archiwalia w ramach spuścizn, opracowanej graficznie przez Lidię Łyszczak, rozmieszczonej w sali wystawowej i holu Archiwum.

Miłym akcentem było wręczenie na ręce obecnych na sali darczyńców, osób zaangażowanych w wydanie, pozostałych przybyłych gości, egzemplarza promowanego albumu. Na koniec spotkania wszyscy skosztowali tortu przygotowanego z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów, a dyrektor APK złożyła najlepsze życzenia wszystkim archiwistom państwowym, członkom Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów i Stowarzyszenia Archiwistów Polskich.