15 czerwca 2023 r. w sali recepcyjnej kaliskiego ratusza odbyło się podsumowanie tegorocznej edycji konkursu „Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego”, organizowanego przez Archiwum Państwowe w Kaliszu we współpracy z Miastem Kalisz i Starostwem Powiatowym w Kaliszu.
W uroczystości udział wzięli przedstawiciele współorganizatorów: wiceprezydent miasta Kalisza Grzegorz Kulawinek, dyrektor Wydziału Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w Kaliszu Ziemowit Józefiak oraz przedstawiciele instytucji i stowarzyszeń sponsorujących nagrody w tegorocznej edycji: dyrektor kaliskiej delegatury Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu Żaneta Lasiecka-Stodolna, prorektor Akademii Kaliskiej prof. dr hab. Tatiana Manasterska, wicedyrektor Książnicy Pedagogicznej w Kaliszu Małgorzata Kołodziej, zastępca dyrektora Miejskiej Biblioteki Publicznej im. A. Asnyka w Kaliszu Anna Kubiak, kierownik biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w Kaliszu UAM Bartosz Kujawiński, prezes Stowarzyszenia im. H. Sutarzewicz w Kaliszu Beata Prus, członek zarządu Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk Paweł Kamiński, prezes Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów Mariusz Kurzajczyk, zastępca dyrektora kaliskiej delegatury Kuratorium Oświaty w Poznaniu Anna Piotrowska. W charakterze prelegenta wystąpił kierownik Działu Historii Przemysłu, Techniki, Technologii i Organizacji Produkcji Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku dr Jarosław Dolat. Do sali recepcyjnej kaliskiego ratusza przybyła także młodzież z 9 szkół z Kalisza i powiatu kaliskiego.
Jak co roku, wszystkich gości przywitała dyrektor APK dr Grażyna Schlender, która zapoczątkowała organizację konkursu w 1994 r. Od samego początku jego współorganizatorem jest Miasto Kalisz, a w 2011 r. do tego grona dołączyło Starostwo Powiatowe w Kaliszu. Rywalizacja pomiędzy uczestnikami początkowo odbywała się pod hasłem „Co wiesz o Kaliszu? Konkurs Wiedzy o Kaliszu i regionie kaliskim”. Konkurs zawsze cieszył się dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży. Od początku jego głównym przesłaniem było szerzenie wiedzy historycznej na temat regionu kaliskiego. W bieżącej edycji do wygłoszenia okolicznościowej prelekcji na temat Mieczysława Jałowieckiego pt. „Człowiek, który zdobył dla Polski Westerplatte” zaproszono dr Jarosława Dolata – kustosza dyplomowanego Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku, członka Komisji Pamięci Historycznej Miasta Kalisza.
Dr Jarosław Dolat przedstawił najważniejsze dokonania Mieczysława Jałowieckiego, w tym żmudny proces potajemnego wykupu ziemi na wybrzeżu gdańskim z pomocą tajnych agentów i sieci podstawionych kont bankowych. Nawiązał także do jego życia prywatnego: pochodzenia, wykształcenia, związków rodzinnych ze Szkotami i wreszcie zawarcia ślubu z Zofią z Romockich primo voto Wyganowską, dzięki której zamieszkał w podkaliskim Kamieniu. Kalisz zawdzięcza mu przede wszystkim budowę szpitala przy ul. Toruńskiej w okresie międzywojennym. W 1939 r. ze względu na swoją wcześniejszą działalność uciekł z Polski przed Niemcami i zamieszkał w Anglii. Tam zmarł w 1962 r. Jego szczątki w grudniu 2022 r. zostały sprowadzone do Polski, na Cmentarz Srebrzysko w Gdańsku. Mieczysław Jałowiecki patronuje dziś Szkole Podstawowej w Kamieniu.
Po wysłuchaniu prelekcji przyszedł czas na poznanie wyników konkursu i wręczenie nagród. Sekretarz konkursu dr Anna Bestian-Zając odczytała protokół z posiedzenia Jury. Zadaniem uczniów było opracowanie w dowolnej formie dwóch wybranych tematów z puli trzech zagadnień:
- Mieczysław Jałowiecki – patriota z Kamienia
- Aleksandra Piłsudska – jej związki ze Szczypiornem i Kaliszem
- Bracia Kościelniakowie – artyści rodem z Kalisza.
Prace były oceniane przez Jury w składzie:
- dr Grażyna Schlender – przewodnicząca
- Justyna Godniak – reprezentant Starostwa Powiatowego w Kaliszu
- Edyta Pietrzak – reprezentant Archiwum Państwowego w Kaliszu
- dr Anna Bestian-Zając – sekretarz.
W tegorocznej edycji największą popularnością cieszył się temat związany z Aleksandrą Piłsudską – opracowano go 19 razy. 15 prac dotyczyło Mieczysława Jałowieckiego, a 12 braci Kościelniaków. Forma prac była zróżnicowana – obok niemalże profesjonalnych nagrań filmowych, zdarzały się tradycyjne opracowania pisemne, albumy i makiety. Wszystkie złożone prace spełniały wymagania regulaminowe i zostały dopuszczone do oceny. Prace można było składać w dwóch kategoriach wiekowych: uczniów szkół podstawowych i uczniów szkół średnich.
Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza w kategorii I otrzymali: Maja Gierak, Antoni Matczak i Mateusz Chojnacki ze Szkoły Podstawowej w Kamieniu, opiekun: Marzena Peruga-Malińska, dyrektor szkoły: Wioletta Bartosik.
Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza w kategorii II otrzymały: Klaudia Baran, Martyna Kowalczyk Oliwia Miłek z V Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Paulina Marciniak, dyrektor szkoły: Beata Szulc.
Nagrodę Starosty Kaliskiego w kategorii I otrzymał: Filip Waszak z Prywatnej Szkoły Podstawowej „Jagiellończyk” w Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała.
Nagrodę Starosty Kaliskiego w kategorii II otrzymały: Paulina Przybyłek, Iwona Kupaj, Aleksandra Szoll z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu, opiekun: Izabella Galuba-Bryja, dyrektor szkoły: Agnieszka Korotczuk.
Nagrodę Dyrektora Archiwum Państwowego w Kaliszu w kategorii I otrzymali: Wiktor Pior i Filip Pior z Prywatnej Szkoły Podstawowej „Jagiellończyk w Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała.
Nagrodę Dyrektora Archiwum Państwowego w Kaliszu w kategorii II otrzymali: Szymon Niegowski, Piotr Jeżyk, Agata Adamska z I Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Remigiusz Przybył, dyrektor szkoły: Urszula Janczar.
Nagrodę Główną kaliskiej Delegatury Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu w kategorii I otrzymali: Ernest Mazurczak, Wiktor Janiszewski, Anna Kominkiewicz ze Szkoły Podstawowej Nr 1 w Kaliszu, opiekun: Tadeusz Karczewski, dyrektor szkoły: Beata Zalewska.
Nagrodę Główną Książnicy Pedagogicznej w Kaliszu w kategorii I otrzymały: Julia Witczak, Maja Sztrompf, Wiktoria Turalska ze Szkoły Podstawowej w Kamieniu, opiekun: Arleta Pleśnierowicz, dyrektor szkoły: Wioletta Bartosik.
Nagrodę Główną Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w Kaliszu UAM w Poznaniu w kategorii I otrzymali: Jan Kołodziejczyk, Laura Szczupak, Jakub Kocerka ze Szkoły Podstawowej Nr 21 w Kaliszu, opiekun: Elżbieta Kovacs, Anna Janicka, dyrektor szkoły: Jacek Konopczyński.
Nagrodę Główną Stowarzyszenia im. H. Sutarzewicz w Kaliszu w kategorii I otrzymali: Jakub Woźny-Urbański i Jakub Frankowski ze Szkoły Podstawowej Nr 1 w Kaliszu, opiekun: Tadeusz Karczewski, dyrektor szkoły: Beata Zalewska.
Nagrodę Główną Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu w kategorii I otrzymała: Małgorzata Olkiewicz z Prywatnej Szkoły Podstawowej „Jagiellończyk” w Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała.
Nagrodę Główną Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów w kategorii I otrzymała: Julia Gmyrek ze Szkoły Podstawowej Nr 14 w Kaliszu, opiekun: Joanna Musiał-Gałdusińska, dyrektor szkoły: Dagmara Zimoch.
Wyróżnienie Dyrektora Delegatury w Kaliszu Kuratorium Oświaty w Poznaniu w kategorii I otrzymała: Amelia Rynkowska z Prywatnej Szkoły Podstawowej „Jagiellończyk” w Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała.
Wyróżnienie Rektora Akademii Kaliskiej w kategorii I otrzymały: Lena Knop, Cassandra Gago z Prywatnej Szkoły Podstawowej „Jagiellończyk” w Kaliszu, opiekun: Jakub Marciniak, dyrektor szkoły: Weronika Biała.
Wyróżnienie Miejskiej Biblioteki Publicznej im. A. Asnyka w Kaliszu w kategorii I otrzymały: Amelia Rynkowska, Julia Klajbert ze Szkoły Podstaowej Nr 1 w Kaliszu, opiekun: Tadeusz Karczewski, dyrektor szkoły: Beata Zalewska.
Wyróżnienie Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w kategorii II otrzymały: Zuzanna Włodarczyk, Natalia Olejnik z IV Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Anna Torz, dyrektor szkoły Joanna Dolna.
Wyróżnienie Archiwum Państwowego w Kaliszu w kategorii II otrzymały: Nikola Lewandowska, Katarzyna Latawska, Karolina Stępień z IV Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, opiekun: Anna Torz, dyrektor szkoły: Joanna Dolna.
Wszyscy pozostali uczestnicy otrzymali pisemne podziękowania za udział w konkursie.
Wiceprezydent Miasta Kalisza Grzegorz Kulawinek złożył na ręce dr Grażyny Schlender podziękowania za coroczną organizację konkursu i zachęcanie młodzieży do poznawania historii lokalnej.
Dyrektor APK podziękowała wszystkim sponsorom nagród, uczestnikom, nauczycielom i dyrektorom szkół za zaangażowanie i zaprosiła do wzięcia udziału w przyszłorocznej, jubileuszowej edycji konkursu.
