Otwarcie wystawy pt. "Bohaterowie Ziemi Kaliskiej w walce o niepodległość Polski"

20 grudnia 2023 r. uroczyście zapromowaliśmy wystawę stacjonarną pt. "Bohaterowie Ziemi Kaliskiej w walce o niepodległość Polski". W wernisażu wzięli udział m. in. reprezentujący Biskupa Kaliskiego ks. dr Sławomir Kęszka, członkowie Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Archiwaliów - KTPA: Świętosław Fortuna, Jerzy Sówka, Jerzy Wojtczak, dr Krystian Bedyński, Józef Kaczkowski, Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu: Ewelina Kurzobrodzka-Pipia, Artur Goplarek, Mariusz Sadło, Andrzej Filipiak, członek Komisji Pamięci Historycznej Miasta Kalisza Maciej Garbowicz, słuchacze sekcji archiwalno-genealogicznej Uniwersytet Trzeciego Wieku "Calisia" na czele ze Zbigniewem Zawartką, dr Bogumiła Celer z Książnicy Pedagogicznej w Kaliszu, młodzież z II Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Kaliszu z nauczycielem Danielem Dębowym.

Przybyłych gości powitała dyrektor APK dr Grażyna Schlender. Wyjaśniła główną ideę wystawy - upamiętnienie polskich patriotów, którzy walczyli o wolność Ojczyzny orężem, słowem i czynem. Zaznaczyła także, że w historii kaliskiego Archiwum nie było jeszcze wystawy o takiej rozpiętości czasowej: od potopu szwedzkiego do okresu międzywojennego. Opracowanie tak szerokiej ekspozycji wymagało kilkumiesięcznej kwerendy przeprowadzonej na terenie całej Polski, w sieci Archiwów Państwowych, w archiwach kościelnych, bibliotekach i muzeach. Powstało 19 plansz merytorycznych obejmujących archiwalia nawiązujące w kontekście regionalnym do następujących wydarzeń: Potop szwedzki, konfederacja barska, Sejm Czteroletni, powstanie kościuszkowskie, Legiony Polskie we Włoszech, powstanie wielkopolskie 1806 r., powstanie listopadowe, Wiosna Ludów, powstanie styczniowe, rewolucja 1905 r., I wojna światowa, powstanie wielkopolskie, wojna polsko-bolszewicka, II Rzeczpospolita.

Bliżej z poszczególnymi typami źródeł historycznych wykorzystanych w ekspozycji zaznajomiła gości kierownik Oddziału IV popularyzacji zasobu archiwalnego i prezes Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu dr Anna Bestian-Zając.

W przystępny sposób z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej wyjaśniła, że sieć Archiwów Państwowych jest absolutnym liderem jeśli chodzi o ilość przechowywanych akt świadczących o patriotyźmie bohaterów lokalnych Ziemi Kaliskiej. Można je jednak znaleźć także w innych miejscach: archiwach kościelnych, Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie, muzeach i bibliotekach. Składa się na nie 10 typów źródeł: akty metrykalne ii akty stanu cywilnego; dokumenty administracyjne; listy; mapy i plany; życiorysy; testamenty; karty meldunkowe; dokumenty wymiaru sprawiedliwości; wojskowe akta personalne i odznaczeniowe; grafiki i fotografie. Przeanalizowano treść najciekawszych dokumentów m. in. akt chrztu Klemensa Kordeckiego, akt małżeństwa Józefa Grzegorza Puchalskiego i Anny Katarzyny Kozłowskiej, zapisy o urodzeniu Stanisława Taczaka w Mieszkowie oraz akt urodzenia Juliusza Augusta Ulrycha. Zaprezentowano także inne typy dokumentów ciekawe ze względu na formę i treść.

Kierownik Oddziału II ewidencji, opracowania i udostępniania materiałów archiwalnych Grzegorz Waliś oprowadził obecnych po wystawie szczegółowo tłumacząc zapisy poszczególnych dokumentów. Na koniec wykonano wspólne zdjęcie, a dyrektor APK dr Grażyna Schlender zapowiedziała, że na bazie wyników kwerendy ukaże się książka poświęcona właśnie niepodległościowcom Wielkopolski południowo-wschodniej. Promocja zostanie zorganizowana w 2024 r.

Współorganizatorami promocji było Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu, Komisja Pamięci Historycznej Miasta Kalisza i Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Archiwaliów.